Huidaandoeningen

Basaalcelcarcinoom – Zelfonderzoek

  • Geschreven door dr. M.D. Njoo - Dermatoloog
  • (245)
  • Laatste update: 17-04-2024
  • E-mail

Geachte heer/mevrouw,

Bij u is recentelijk een huidkanker van het type basaalcelcarcinoom (afgekort BCC) vastgesteld. Deze huidkanker is behandeld door middel van een operatieve ingreep, photodynamische therapie of een lokaal middel. Ook heeft u een algemene informatiefolder ontvangen over het BCC. Deze speciale folder geeft u instructies hoe u zelf uw huid kan onderzoeken op een terugkeer van het BCC of op het ontstaan van een nieuwe BCC.

Waarom is zelfonderzoek van belang ?

  • Er bestaat een kans bestaat dat een huidkanker op dezelfde plaats terugkomt, ook al is deze in eerste instantie volgens het pathologisch onderzoek geheel verwijderd. Indien het BCC éénmaal is teruggekeerd is de kans nog groter dat deze voor een tweede of derde keer terugkomt.
  • De kans dat u meer dan één BCC ontwikkelt is ongeveer 40% binnen 5 jaar.
  • Vooral mensen boven de 50 jaar met een blanke huid of met een door zonlicht beschadigde huid en mensen die zich in hoge mate aan zonlicht blijven blootstellen vanwege beroep of tijdens vrije tijd lopen een verhoogde kans op het ontwikkelen van (nieuwe) huidkankers. Dit geldt voor alle vormen van huidkankers, inclusief het melanoom.
  • Indien een BCC tijdig wordt ontdekt en behandeld is deze over het algemeen goed te genezen.

Wat houdt zelfonderzoek in ?

Zelfonderzoek houdt in dat u uw huid om de 3 maanden onderzoekt op
1.Terugkeer van de huidkanker in de behandelde huid (onderzoek van het litteken)
2.Ontstaan van nieuwe huidkankers elders op het lichaam
Het zelfonderzoek dient bij voldoende belichting te worden uitgevoerd. Behalve inspectie, eventueel met een loep, dient u ook goed aan het verdachte huidgezwel te voelen.

Hoe ziet een BCC eruit ?

Allereerst is het goed om te weten hoe een BCC eruitziet. Een BCC heeft meerdere verschijningsvormen. In de meeste gevallen gaat het om een rood glazig asymmetrisch bultje met een opgeworpen rand met een totale afmeting tussen 0.5 en 2.0 cm die al meer dan 6 weken bestaat. Soms ontstaat er een niet genezend zweertje, dat soms een afmeting van groter dan 2.0 cm kan hebben. Meestal komt het BCC voor op aan zonlicht blootgestelde lichaamsdelen, zoals het gezicht. Ook kan het BCC eruitzien als een eczeemplek, deze vorm heet de romphuidtype en komt inderdaad vaak op de romp voor (bijv. de rug).

BCC op de bovenlip links
Niet genezend zweertje op de bovenlip links
Rood gezwelletje op de rechter slaap
Rood gezwelletje op de rechter slaap

Belangrijke symptomen van een BCC

  • Een BCC jeukt over het algemeen niet. Soms kan een BCC af en toe jeuken omdat deze wat uitgedroogd is. Bij constante jeuk kan er sprake zijn van eczeem in plaats van een BCC.
  • Een BCC dat eruitziet als een zweertje kan wel branderigheid of zelfs pijn geven.
  • Een BCC groeit langzaam maar gaat nooit spontaan weg.

Andere vormen van huidkankers

Mensen die eerder een BCC hebben gehad kunnen later ook andere vormen van huidkankers ontwikkelen. Hieronder staan een aantal voorbeelden:

Actinische keratose
Actinische keratose
Ziekte van Bowen
Ziekte van Bowen
Plaveiselcalcarcinoom
Plaveiselcalcarcinoom
Melanoom
Melanoom

1. Onderzoek van de behandelde huid

Kijk goed naar het litteken en voel aan het litteken. Als het litteken zich uit uw gezichtsveld bevindt (bijv. op de rug) kunt u uw partner laten nakijken. Het litteken kan verdikt zijn of juist mooi in het niveau van de huid liggen. Soms kan het litteken jeuken, trekken of zelfs pijn doen. Ook kan er in de buurt van het litteken enkele gesprongen adertjes zichtbaar zijn. Het litteken kan soms roder, lichter of juist donkerder van kleur zijn ten opzichte van de omgevende huid.  Dit zijn allemaal onschuldige symptomen die meestal vanzelf weer weggaan. Wanneer u in het litteken of aan de uiteinden van het litteken een groeiend zweertje of een groeiend  rood bultje ziet die al meer dan 6 weken bestaat kan er sprake zijn van een terugkeer van het BCC.  Dit laatste noemen we een recidief BCC. Hieronder staan een viertal voorbeelden om u te helpen. De pijltjes geven aan waar het recidief BCC zit.

ZO-BCC recidief3

ZO-BCC recidief4

ZO-BCC-recidief-1

ZO-BCC recidief

2. Onderzoek op huidkanker elders in het lichaam

Onderzoek eerst de aan zonlicht blootgestelde delen, het gezicht, de onbehaarde schedeldelen, nek, hals, decolleté, schouders, onderarmen, handruggen en onderbenen. BCCs komen meestal voor in het zogenaamd “H-zône” van het gezicht. Deze zone verdient dan ook uw grootste aandacht.

H-zone in het gezicht, plekken waar BCC meestal voorkomt.
H-zone in het gezicht, plekken waar BCC meestal voorkomt.

Omdat huidkankers zich ook op moeilijk zichtbare plaatsen bevindt, bijvoorbeeld de rug en de billen en achterkant van de benen, dient u ook deze lichaamsdelen mee te nemen bij het zelfonderzoek. Gebruik daarbij een handspiegel of indien aanwezig een partner die voor u het onderzoek kan uitvoeren.

Wanneer dient u weer een afspraak te maken ?

  • Indien u vermoedt dat u weer een BCC heeft of een andere vorm van huidkanker
  • Indien u vermoedt dat in een oud litteken het BCC is teruggekeerd (recidief BCC)

Tot slot

Wij hopen u met deze folder belangrijke aanwijzingen te hebben geven die u kan helpen om normale huidverschijnselen te onderscheiden van huidkankers, met name het BCC. Desondanks hebben wij begrip dat u twijfelt of er op uw huid zich een goedaardige dan wel een kwaadaardige huidgezwelletje bevindt. U kunt in dat geval altijd met uw huidarts contact opnemen waarbij er zo nodig, op korte termijn een controle afspraak met u wordt gemaakt.

Feedback

Vindt u dit artikel nuttig?

  • Ja
  • Een beetje
  • Nee
Laat ons weten wat u vindt van dit arikel.
 
Vergeet uw bericht en/of beoordeling niet.