Hyperhidrosis

Hyperhidrosis betekent overmatig transpireren. Transpireren is één van de belangrijkste manieren waarop het lichaam afkoelt. Mensen met hyperhidrosis produceren echter zweet in veel grotere hoeveelheden dan nodig om hun temperatuur te regelen.  Ongeveer 0,5% van de bevolking – of één op 100 personen – lijdt aan een vorm van hyperhidrosis. Het begint meestal in de tiener- of twintiger jaren.

Wat veroorzaakt hyperhidrosis ?

Het is niet bekend waarom sommige mensen getroffen worden en andere niet. Ongeveer een derde tot de helft van de mensen met hyperhidrosis heeft een familielid met hetzelfde probleem, wat wijst op een mogelijke erfelijke factor.  Hyperhidrosis wordt veroorzaakt door overactiviteit van één type zweetklier, een eccriene klier. Deze klieren bevinden zich bijna overal op het lichaam, maar vooral in de handpalmen, op de voetzolen en in de oksels.

NORMAAL TRANSPIREREN
Vele zaken kunnen normaal transpireren veroorzaken en dat geldt ook voor hyperhidrosis, maar de hoeveelheid verschilt. Voorbeelden zijn onder andere:
– lichaamsbeweging
– warmte of kou
– alcohol, koffie of thee, roken, heet of gepeperd voedsel
– stress, angst of sterke emoties
– bepaalde uren van de dag

Wat zijn de symptomen van hyperhidrosis ?

Er bestaan twee vormen hyperhidrosis.

1. De meest voorkomende is GELOKALISEERDE HYPERHIDROSIS. Bij 30-40% van de patiënten betreft dit de oksels. Andere plaatsen zijn de handpalmen en voetzolen. Het gezicht kan ook aangedaan zijn, maar dat gebeurt minder vaak. Een bijzondere en zeldzame vorm van gelokaliseerde hyperhidrosis is GUSTATOIRE HYPERHIDROSIS, waarbij het gezicht (voorhoofd !) begint te transpireren bij het eten van warm of gepeperd eten.  De oorzaak van gelokaliseerde hyperhidrosis is meestal onbekend. Een aantal neurologische ziektes kunnen ermee gerelateerd zijn. De meeste patiënten zijn echter kerngezond !

2. GEGENERALISEERDE HYPERHIDROSIS treft het he!e lichaam. Het komt minder vaak voor en wordt meestal veroorzaakt door een ziekte zoals hyperthyreoïdie, infectie, of suikerziekte. Als de ziekte behandeld wordt, houdt het overmatige transpireren meestal op.

PSYCHO-SOCIALE ASPECTEN
Mensen met hyperhidrosis kunnen grote hoeveelheden zweet produceren. Dit betekent dat de oksels, handpalmen, voetzolen of gelaat (afhankelijk van welk deel van het lichaam getroffen wordt) continu vochtig kunnen zijn. Dit brengt schaamte op het werk of in gezelschap met zich mee en daardoor kan het moeilijk worden normale dagelijkse bezigheden uit te voeren. Het is echter niet waar dat hyperhidrosis lichaamsgeur veroorzaakt: de geur die mensen aan zweet toeschrijven wordt veroorzaakt door bacteriën op de huid als het zweet te lang op de huid blijft.

Hoe wordt de diagnose van hyperhidrosis gesteld ?

De diagnose hyperhidrosis kan gemakkelijk op grond van het verhaal van de patiënt en het klinisch beeld worden gesteld. Aanvullend onderzoek is alleen nodig indien er bijkomende klachten zijn die wijzen op een onderliggende aandoening. Dit laatste is dus voornamelijk het geval bij gegeneraliseerde hyperhydrosis.

JODIUM ZETMEEL TEST.
Met de jodium-zetmeel test is gemakkelijk de plaats van overmatig transpireren op te sporen en wordt gebruikt om gelokaliseerde hyperhidrosis aan te tonen. Hierbij wordt de huid goed afgedroogd en ingesmeerd met 20% jodium in alcohol. Na droging wordt er zetmeel (poeder) over de behandelde huid gestrooid. Zetmeel reageert met jodium in aanwezigheid van het water uit het zweet en geeft een donkerblauwe-zwarte verkleuring op de plaats van de zweetdruppel.

Wat is de behandeling van hyperhidrosis ?

A. UITWENDIGE MIDDELEN
– Aluminiumchloride
Dit is een actief bestanddeel van sommige rollers of verstuivers met antitranspirantia. Het wordt in sterkere concentraties (15 tot 20%) gebruikt voor de behandeling van hyperhidrosis. Soms wordt ook een aluminiumchloride hexahydraat 20% in absolute alcohol gebruikt, maar deze oplossing irriteert meer. Het effect van deze oplossingen houdt maar 48 uur aan. De huid moet voor het aanbrengen volledig droog zijn, na het aanbrengen eventueel droog blazen met een haardroger (koude stand). In het begin eenmaal daags voor de nacht op de huid aanbrengen, met bijv. een gaaskompres. ’s Ochtends de huid goed schoon wassen, afdrogen en talkpoeder aanbrengen. Okselharen dient u zo kort mogelijk te scheren. Later mag de frequentie van aanbrengen teruggebracht worden naar bijv. 3 maal per week.

-Axhidrox crème. De werkzame stof bij Axhidrox heet glycopyrronium. De crème wordt in de huid van de oksel aangebracht door middel van een doseerpomp. Het duurt pas enkele dagen voordat het zweten begint te verminderen. Bij goed effect mag u de crème telkens weer gebruiken.

B. ORALE MIDDELEN
– Anticholinergica
Deze middelen verminderen de activiteit van de zenuwen die de zweetklieren bedienen. Het probleem met deze geneesmiddelen is dat ze het hele zenuwstelsel in het lichaam beïnvloeden. Dit veroorzaakt bijwerkingen zoals een droge mond, sufheid en constipatie, die mogelijk storend kunnen zijn. Mensen met sommige medische problemen mogen deze geneesmiddelen niet gebruiken. Er zijn hiervan twee middelen bekend:
1. Oxybutinine. Dit middel wordt gegeven in een dosis van 2-3 x daags 2,5 tot 5 mg, naar geleide van het bereikte effect.
2. Glycopyrronium. De startdosis hierbij is 1 tot 2 mg per dag. De maximale dosis is 3 x daags 2 mg. Glycopyrronium is ook in een drank (1 mg/ml) beschikbaar voor degenen die geen tabletten kunnen of willen innemen

– Bètablokkers
Deze werken ook in op het zenuwstelsel, maar hun bijwerkingen zijn meestal minder storend. Ze kunnen helpen als de transpiratie verergert bij stress en angstgevoelens. Ook deze mogen sommige mensen met bepaalde medische problemen niet innemen.
– Anxiolytica (kalmeringsmiddelen) kunnen helpen als angst een probleem blijkt te zijn, maar er zijn veel bijwerkingen en langdurig gebruik is niet aan te raden.

C. ANTI-ZWEET APPARATUUR
Iontoforese is het sturen van een zwakke elektrische stroom door een waterbad (dit wordt ook een elektrogalvanisch bad genoemd}. Het gebied dat hevig transpireert wordt in het water ondergedompeld en elektrisch geladen deeltjes (ionen} remmen de activiteit van de zweetklieren. Dit effect houdt 3-4 dagen aan maar blijft langer na herhaaldelijk gebruik.

Meer informatie
Hidrex

D. OPERATIEVE METHODEN
Een operatie kan een permanente oplossing zijn, maar ernstige bijwerkingen zijn mogelijk en het resultaat is niet altijd volledig. Net als met andere operaties is er ook een klein risico bij algehele narcose. Operatie wordt slechts overwogen als alle andere methoden of behandelingen gefaald hebben.
Er zijn verschillende types operatie mogelijk:
1. Sympathectomie . Dit houdt het blokkeren of doorsnijden van de zenuwtoevoer naar de zweetklieren in. Blokkeren blijft 1- 2 jaar werkzaam en moet altijd in de eerste plaats geprobeerd worden. Doorsnijden van de zenuwtoevoer is permanent. Compenserende transpiratie op andere plaatsen op het lichaam kan zich bij beide methoden ontwikkelen.
2. Curettage . Dit betekent het verwijderen van de zweetklieren. Problemen bij deze methode omvatten onvolledig verwijderen (dus u blijft transpireren) en slechte genezing.
3. Excisie betekent dat de huid inclusief alle zweetklieren weggesneden wordt. Deze methode wordt toegepast bij overmatig zweten van de oksels. Excisie kan echter grote littekens nalaten en er is een risico dat de wonden niet mooi genezen.

E. INJECTIES MET BOTULINE TOXINE A.
Botuline toxine is een eiwit verkregen uit de bacterie Clostridium botulinum, die met moderne methoden gekweekt wordt. Als kleine doses in de huid gespoten worden, blokkeert dit eiwit de werking van zenuwen die de eccriene klieren prikkelen. Hierdoor wordt voorkomen dat de klieren zweet produceren. Botuline toxine blokkeert de zenuwuiteinden, maar na iets meer dan 6-12 weken groeien er nieuwe zenuwuiteinden aan om ze te vervangen. Dit betekent dat de behandeling enkele maanden werkt, maar dat het effect na enkele maanden vermindert.

F. ANDERE VORMEN
Relaxatie, psychotherapie en acupunctuur worden ook werkzaam gevonden door sommige mensen. Het kan zijn dat deze methoden bij u niet werken en ze kunnen duur zijn, dus raadpleeg eerst uw arts even voordat u hieraan begint.

Wat kunt u zelf doen aan hyperhidrosis ?

Enkele eenvoudige oplossingen omvatten:
– Kies kleding waarin u koel blijft. Natuurlijke vezels zijn koel, maar ze absorberen het zweet en kunnen dan vochtig blijven. Sommige synthetische vezels zijn warm maar ze helpen het zweet van het lichaam verdampen en voelen droog aan. Overweeg elke dag van kleding te veranderen.
– Hou uw werkomgeving koel en goed gelucht.
– Vermijd voedsel en dranken die transpiratie veroorzaken. Deze zijn voor iedereen verschillend en u weet waarschijnlijk het best wat bij u problemen veroorzaakt.
– Stress, emoties en angst zijn veel voorkomende problemen voor iedereen, maar mensen met hyperhidrosis hebben extra moeilijkheden om met het transpireren om te gaan. Overleg hoe u stress kunt verminderen. Plan uw activiteiten zorgvuldig en neem de tijd om te ontspannen.

Gaat hyperhidrosis vanzelf over ?

Gelokaliseerde hyperhidrosis is indien onbehandeld, levenslang aanwezig, ook omdat de oorzaken nog onbekend zijn. Gegeneraliseerde hyperhidrosis kan afnemen indien de onderliggende aandoening succesvol is bestreden.