Pseudofolliculitis barbae

Pseudofolliculitis barbae betekent letterlijk “op folliculitis gelijkende afwijkingen in de baardstreek” . De Engelse term is “razor bumps” (= scheer bulten), omdat ze ontstaan als gevolg van het scheren van de baardstreek. Het is een chronische huidafwijking welke voornamelijk bij donkergekleurde mannen wordt gezien. Het komt tussen de 45 en 83% voor onder deze groep. De kwaal komt ook voor bij ongeveer 5% van de blanke mannen. De aandoening wordt soms ook bij vrouwen gezien die hun oksel- en schaamharen scheren. Voor veel mensen draagt de aandoening een grote psychosociale last met zich mee indien ze een (representatieve) beroep hebben of willen kiezen waarbij een “gladgeschoren uiterlijk” van belang is, denk bijvoorbeeld aan fotomodel, vertegenwoordiger, baliemedewerker of steward.

Hoe ontstaat pseudofolliculitis barbae  ?

Pseudofolliculitis barbae ontstaat als gevolg van een vreemd lichaam ontstekingsreactie in de huid door een ingegroeide haar. Het verschil in voorkomen onder de verschillende rassen wordt verklaard door het verschil in haarstructuur. De haren van Mongoloïden zijn recht, die van Kaukasiërs recht of golvend terwijl die van Negroïden krullerig zijn. Dit krullend haar kan een probleem geven, omdat deze na het na scheren of zeer kort knippen in de huid kan terugkrullen of teruggroeien waarna er een ontstekingsreactie kan ontstaan. Raciale – en erfelijke factoren spelen dus zeker een belangrijke rol.

Hoe ziet pseudofolliculitis barbae eruit ?

Op lichaamsdelen waar geschoren is ( baardstreek, oksels, schaamstreek, onderbenen) zien we rode meerdere, kleine rode bultjes of puistjes die verspreid zijn volgens de patroon van de ligging van de haren. Uw huidarts noemt dit ook wel een “folliculaire” rangschikking. Deze huidafwijkingen kunnen jeuk geven. Het beeld lijkt dus op een “gewone” folliculitis (= haarwortelontsteking). 

Hoe wordt de diagnose gesteld van pseudofolliculitis barbae ?

De diagnose wordt gesteld op grond van het typische verhaal van de patiënt (“ontstaan na het scheren”) en het klinisch beeld.

Wat is de behandeling van pseudofolliculitis barbae ?

Er bestaat geen behandeling om te voorkómen dat de haren teruggroeien in de huid na het scheren. De ontstekingsreactie en de jeukklachten kunnen wel enigszins worden verminderd met:

– uitwendige corticosteroïd crème in combinatie met vitamine A zuurcrème
– glycolzuur peelings of – crème
Beter nog zijn de voorzorgsmaatregelen die men kan nemen om het ontstaan van pseudofolliculitis barbae te voorkómen. Lees hieronder.

Wat kunt u zelf doen aan pseudofolliculitis barbae ?

Hieronder een aantal tips om het ontstaan van pseudofolliculitis barbae te voorkómen:

A. NIET MEER SCHEREN, BAARD LATEN GROEIEN
– Niet meer scheren .Voor veel patiënten is dit echter gemakkelijker gezegd dan gedaan en zelfs onmogelijk uit te voeren.
– Elektrische epilatie wordt afgeraden bij de donkere huid juist omdat de haarwortels hierbij gekruld onder de huid liggen; de elektrolyse naald is dan niet goed in staat om de haarwortel in zijn geheel te vernietigen. Daarnaast bestaat er bij deze huidtype ook een verhoogd risico op het ontstaan van donkere littekens.

B. INDIEN U TOCH BESLUIT DOOR TE SCHEREN
– Niet dagelijks scheren, maar om de dag scheren.
– Haren niet te kort afscheren. Geadviseerd wordt om een lengte tussen de 0.5 en 1.0 mm te handhaven om teruggroei te voorkómen. Het gebruik van speciale scheerapparaten waarbij de scheerlengte kan worden afgesteld kan hierbij behulpzaam zijn. Het beste is dan om altijd met de groeirichting van het haar mee te scheren. Gebruik een enkelvoudige scheermes (deze scheert niet zo diep), geen dubbele.
– Haren niet scheren, maar epileren met behulp van chemische applicatievloeistof bevattende calcium thioglycolaat. Deze stof kan irriterend werken en dient niet vaker dan om de dag te worden gebruikt. De werkzaamheid van dit middel is nog onduidelijk.
– Er worden “over the counter” ( d.w.z. los verkrijgbaar bij de drogist) meerdere “aftershave lotions” of  “dag – en nacht crèmes”  voor mannen aangeboden die deze “razor bumps” tegen zouden gaan. Laat u eerst goed door uw arts informeren in hoeverre deze middelen zinvol zijn, dan wel wetenschappelijk getest zijn, vóórdat u hieraan uw geld uitgeeft.

Gaat pseudofolliculitis barbae vanzelf over ?

De kans op het krijgen van een pseudofolliculitis barbae zal altijd blijven bestaan ook al is aanvankelijk de huidaandoening verminderd na het nemen van bovengenoemde voorzorgsmaatregelen.