Alopecia areata

Alopecia areata een goedaardige ziekte van de haarwortels met als gevolg pleksgewijze (=areata) kaalheid (=alopecia) van de schedelhaar. Ook haren op andere plaatsen (w.o.wenkbrauwen, baard-, oksel-en schaamharen) kunnen uitvallen.

Bij wie kan alopecia areata optreden?

Alopecia areata is zeker geen zeldzame aandoening. Het komt voor bij naar schatting 0,05 tot 0,1 procent van de bevolking. Mannen hebben evenveel kans om de ziekte te krijgen als vrouwen. Ook bij kinderen komt alopecia voor, soms zelfs als ze nog heel jong zijn. De eerste kale plekken kunnen op elke leeftijd beginnen, meestal vóór het veertigste jaar.

Hoe ontstaat alopecia areata

Er is sprake van een plaatselijke ontstekingsreactie rond de haarwortels. Deze ontsteking belemmert de haarwortels in hun functie, waardoor ze alleen nog misvormde haren produceren (die snel afbreken), of helemaal geen haren meer. Daarbij is het belangrijk om te weten dat ondanks de ontsteking, de haarwortels niet verloren gaan. Dat betekent dus dat zodra de ontstekingsreactie verdwijnt – soms zelfs na jaren – de haargroei kan terugkeren.
De precieze oorzaak van alopecia areata is echter onbekend.
– Men gaat ervan uit dat er sprake is van een auto-immuunziekte, d.w.z. dat het afweermechanisme, dat normaal gericht is tegen lichaamsvreemde stoffen of micro-organismen, in dit geval gericht is tegen de eigen haarwortel. Waarom dit bij sommige mensen is ontspoord is onduidelijk. Deze theorie wordt versterkt doordat gebleken is, dat patiënten met deze ziekte relatief vaker lijden aan andere ziekten die gepaard gaan met stoornissen in het afweersysteem. Dit kunnen sommige schildklierziekten, vitiligo (witte plekken op de huid), allergische aandoeningen als eczeem en astma of bepaalde vormen van bloedarmoede zijn. Ook vertellen veel patiënten dat stress een oorzaak is voor hun kaalheid. De rol van stress bij alopecia areata is echter niet goed bekend.
-Ook kan alopecia areata zich soms openbaren na een infectie of het gebruik van bepaalde medicijnen. Ook in deze gevallen gaat men er vanuit dat de infectie of de medicijnen niet de alopecia areata veroorzaken. Het is hooguit het “duwtje in de rug” zijn voor de bestaande aanleg.
-In hoeverre alopecia areata erfelijk is, is niet bekend. Wel blijkt de haarziekte bij zo’n 10% van de patiënten in de familie voor te komen. Een zekere aanleg is dus waarschijnlijk wel aanwezig.

Hoe ziet alopecia areata eruit ?

De plekken waar de haarwortels zijn aangetast zijn in de regel rond of ovaal. In de plekken vallen (vrijwel) alle haren uit, terwijl de huid eromheen een normale haargroei toont. Het gevolg is dat er één of meer kale gebieden ontstaan. Kenmerkend voor de ziekte is dat er geen verlittekening optreedt in de kale plek. In de kale plek zijn de haarwortels nog goed te zien. Aan de randen zien we misvormde haren die lijken op een uitroepteken (zgn. “uitroeptekenharen”) De kale plekken blijven vaak beperkt tot het behaarde hoofd. In principe kunnen zij ontstaan op alle lichaamsgebieden, waar normaal haren groeien zoals wenkbrauwen, baard, oksels en schaamstreek. Ook komt het voor dat het haar niet pleksgewijs uitvalt. Men ziet dan gelijkmatig en verspreid over de gehele hoofdhuid haaruitval optreden. In zeldzame gevallen valt al het hoofdhaar of al het lichaamshaar uit; vaak zijn dan ook de nagels aangetast. Meestal blijft de aandoening echter beperkt tot een of enkele kale plekken op de hoofdhuid.
Alopecia areata treedt aanvalsgewijs op. De haaruitval gaat zelden gepaard met jeuk of pijn, waardoor de patiënten er zelf vaak niets van merken. Ze komen er pas achter dat er iets met hun haar aan de hand is als anderen hen daarop wijzen. Patiënten met alopecia areata zijn verder goed gezond; de ziekte kan echter de psyche aantasten waardoor sommige in een sociaal isolement kunnen geraken.

Hoe wordt de diagnose gesteld van alopecia areata

Wanneer het haarverlies met scherp omschreven kale plekken op de hoofdhuid begint, en aan de randen de uitroepteken haren te zien zijn, is de diagnose niet moeilijk te stellen. Bij twijfel wordt een huidbiopsie afgenomen, om andere haarziekten uit te sluiten. Onderzoek van de haren op eventuele “tekorten” (haaranalyse) is niet aan te bevelen. Haaranalyse levert geen aanvullende informatie op, die van belang is voor de genezing van alopecia areata.

Wat is de behandeling van alopecia areata

Omdat in de meeste gevallen de haargroei zich spontaan herstelt wordt door uw huidarts in eerste instantie een afwachtende houding aangenomen. Dit heeft ook te maken met het feit dat er tot nu toe nog geen bevredigende behandeling bestaat om het herstel te versnellen , d.w.z. de groei van de haren te beïnvloeden.
Bij patiënten die pyscho-sociaal ernstig lijden onder hun haarziekte valt of wanneer de kale plekken zich snel uitbreiden kunnen de volgende methoden te geprobeerd worden.

1. BIJ KLEINERE OPPERVLAKKEN
– Corticosteroiden: in crème,lotion of zalf of via oppervlakkige injectie in de kale plek
– Excimer lamp of laser : Met behulp van de Excimer lamp of laser kunnen we gericht en selectief de kale plekken behandelen. Omdat de laserstralen van deze laser liggen in het golflengte gebied van ultraviolette B, kun je deze manier van behandelen ook beschouwen als een vorm van lichttherapie. Hergroei van haren kan gemiddeld na 15 behandelingen worden gezien.

Lees hier meer over Excimer lamp therapie

2. BIJ GROTERE OPPERVLAKKEN
Hierbij is lichttherapie de eerste keus, in het bijzonder bad PUVA.

3. SNEL UITBREIDENDE VORMEN
Bij deze vorm kan uw huidarts afweerremmende middelen inzetten om de progressie tot volledige kaalheid af te remmen. Middelen zoals prednisolon of ciclosporine behoren dan tot de mogelijkheden.
Uw huidarts kan u vertellen voor welke behandeling u in aanmerking komt. De resultaten van genoemde behandelingen zijn wisselend en meestal van tijdelijke aard. Bedenk dat deze methoden alleen symptomatisch zijn; de oorzaak wordt niet aangepakt ! Na stoppen van de behandeling kunnen de ontstekingen rond de haarwortels weer terugkeren waardoor het haar weer uitvalt. Pas als de eerder genoemde auto-immuunreactie niet meer optreedt zal het haar niet meer uitvallen. Of dit gebeurt en wanneer dit gebeurt is moeilijk te voorspellen.

Wat kunt u zelf aan alopecia areata doen

PRUIK
Storende alopecia-plekken kunnen gecamoufleerd worden met een pruik of haarstukje. De ziekenfondsen en de particuliere verzekeraars hanteren hiervoor een vergoedingsregel.

WAT HELPT NIET :
– dieet
– extra vitamines en mineralem

Wat zijn de vooruitzichten voor alopecia areata

Het verloop van alopecia areata is erg grillig en bij iedereen anders. Het is moeilijk te voorspellen of en wanneer het haar terugkomt en of het daarna weer zal uitvallen. De verwachting is dat bij 80% van de gevallen de haargroei binnen een jaar terugkeert. In sommige gevallen treedt echter geen totale genezing op. Ook komt het voor dat de haargroei zich in de oorspronkelijke plekken herstelt, maar er ergens anders opnieuw kale plekken ontstaan. Soms is er uitbreiding tot een volledige kaalheid van het behaarde hoofd of van het gehele lichaam. De kaalheid is echter niet per definitie onherroepelijk. In principe kan het haar altijd weer terugkomen. Bij een aantal patiënten zal de haaruitval dus blijvend zijn.
De kans dat de haren teruggroeien wordt kleiner:
– als de aandoening in de jeugd is ontstaan;
– als er andere auto-immuunziekten zijn bij de patiënt of in de familie voorkomen;
– als er andere lichaamsgebieden, waar normaal haren en/of nagels groeien, aangetast zijn, en
– als de haarziekte in de familie voorkomt.