Impetigo / Krentenbaard

Impetigo oftewel krentenbaard  komt vooral voor bij kinderen onder de zeven jaar. De huid is besmet met bacteriën. Hierdoor vormen zich jeukende rode ontstekingen met gele korsten rond de ogen, neus en mond, soms ook op de armen of benen. De aandoening treedt vooral op in de late zomer en vroege herfst. Krentenbaard is zeer besmettelijk.

Hoe ontstaat impetigo ?

Impetigo wordt veroorzaakt door een oppervlakkige infectie van de huid door stafylokokken , streptokokken of door beide bacteriesoorten. In Europa vinden we vaak een (penicilline resistente) stafylokok als boosdoener. In de tropen of subtropen wordt impetigo vaker door een streptokok veroorzaakt. Een impetigo kan eerder optreden indien de huid al beschadigd is, bijv. bij een atopisch eczeem, muggenbulten of bij een schaafwond.

Hoe ziet impetigo eruit ?

Er bestaan twee soorten
1. Impetigo crustosa (korst vorm). Dit is de meest voorkomende vorm. Hierbij zien we bruingele of goudgele korsten op een rode ondergrond.  De voorkeursplaatsen zijn het gelaat, rondom de mond en de handen. De afwijking begint met bultjes, later blaasjes uiteindelijk puskoppen die openbarsten waarna er  korstjes ontstaan. Dit heet in de volksmond ook wel “krentenbaard”. De afwijkingen kunnen gaan jeuken of zelfs pijn doen.  Risicofactoren zijn warme en vochtige omgeving, slechte hygiëne, ondervoeding, te kleine behuizing, overbevolking en slechte sociale omstandigheden.
2. Impetigo bullosa (blaarvorm). Deze vorm wordt uitsluitend veroorzaakt door stafylokokken. Hierbij zien we grote blaren die gemakkelijk stukgaan . Het vocht van de blaar is in eerste instantie helder, later troebel en geel. Later ontstaan er nattende schaafwondjes met restjes van het blaardak. De huidafwijkingen breiden zich snel uit. Bij pasgeborenen zijn de voorkeursplaatsen het luiergebied, oksels en rondom de navel.
In sommige gevallen breidt de infectie zich uit waarbij grotere delen van de huid loslaten . Dit noemen we het “staphylococcal scalded skin syndrome (SSSS)” . Indien dit beeld ontstaat is een ziekenhuisopname noodzakelijk om overmatig vochtverlies en shock te voorkómen.

Hoe wordt impetigo vastgesteld ?

De diagnose wordt gemakkelijk door uw huidarts op het blote oog gesteld. Bij twijfel wordt er eerst een huidbiopsie gedaan. Wanneer streptokokken de boosdoeners zijn (dit is zeldzaam in Nederland !) kan er een nierontsteking als complicatie ontstaan. Tijdens de infectie en 6 weken later wordt voor de zekerheid de nieren onderzocht met een bloed en urine onderzoek

Wat is de behandeling van impetigo ?

1. Bij beperkte vorm
– losweken korsten met zoete olie of zoutwaterbadje
– uitwendige antibiotica zalfjes, waaronder fusidinezuur, mupirocine of zwavel 5% in zinkolie. Deze dienen tweemaal daags te worden aangebracht
– wassen met een desinfecterende zeep
2. Bij uitgebreidere vorm die gepaard gaat met koorts of zwelling lymfeklieren wordt een antibioticum oraal voorgeschreven.
3. Bij SSSS:
Ziekenhuis opname en antibiotica per infuus. De prognose is hierbij goed indien tijdig met behandeling wordt gestart.

Wat kunt u zelf doen als u of uw kind impetigo heeft ?

Algemene regels voor hygiëne hanteren, waar onder;

• kinderen niet samen in bad, en ieder een eigen handdoek
• desinfecterende shampoo of scrub (Betadine of Hibiscrub) voor wassen van de patiënt en andere gezinsleden
• in tegenstelling tot wat in het verleden werd geadviseerd behoeven kinderen met impetigo niet strikt noodzakelijk thuis te worden gehouden van school of crèche. De aandoening is besmettelijk maar niet zo besmettelijk dat de de algemene gezondheid van andere kinderen in gevaar komt. De kans op een “epidemie” is niet groot.

Hoe is het beloop van impetigo ?

Impetigo kan steeds weer terugkeren bij een daarvoor gevoelige persoon, bijv. bij mensen met een atopisch eczeem. Ook patiënten met een verlaagde afweer kunnen steeds weer een impetigo krijgen. Algemene regels voor hygiëne dienen daarbij ten allen tijde te worden nageleefd.