Hormoonzalven tijdens de zwangerschap

Angsten en feiten

Er bestaat angst dat het gebruik van corticosteroïdzalven (beter bekend als hormoonzalven) tijdens de zwangerschap nadelige gevolgen kan hebben op het ongeboren kind. Is de deze angst wel terecht ?

Onlangs heeft collega drs van Velsen de belangrijkste bevindingen van een aantal grote bevolkingsonderzoeken hierover in een Nederlandstalige artikel samengevat. Of het ongeboren kind lichamelijk effecten krijgt op een op de huid aangebrachte corticosteroïd blijkt afhankelijk te zijn van vele factoren. Allereerst moet het middel via de huid in de bloedbaan terechtkomen. Factoren die van invloed kunnen zijn op de opname van het corticosteroïd in het bloed zijn onder andere het percentage van het huidoppervlak dat gesmeerd wordt, de duur van aanbrengen van het corticosteroïd en de dikte van de aangedane huid ten tijde van het aanbrengen. Verder blijkt ook de sterkte van het middel van belang te zijn. Het gebruik van lagere sterktes van corticosteroïden (zoals hydrocortisonacetaat en triamcinolonacetonide) blijkt niet gerelateerd te zijn aan het optreden van gespleten gehemeltes, vroegtijdige bevalling, groeivertraging of doodgeboorte van de baby. Het gebruik van hogere sterktes van corticosteroïden (zoals betamethasonvalereaat, momethasonfuroaat of clobetasolpropionaat) kan eventueel wel leiden tot groeivertraging van de baby maar alleen wanneer er meer dan 300 gram (dat is meer dan 10 tubes van 30 gram) gedurende de zwangerschap wordt gebruikt. De hoeveelheid corticosteroïd waar de foetus uiteindelijk aan wordt blootgesteld is weer afhankelijk van hoeverre dit middel door de placenta (=moederkoek ) wordt onschadelijk gemaakt. Informatie over de effecten van het gebruik van corticosteroïden bij het geven van borstvoeding ontbreken helaas nog. Indien de zalf op de tepels wordt aangebracht dienen vóór het geven van borstvoeding uiteraard eerst de tepels te worden schoongemaakt.

Hormoonzalven mogen dus gerust tijdens de zwangerschap door de moeder worden gebruikt maar houdt bovengenoemde informatie en voorschriften wel goed in uw achterhoofd !

Bronnen

– Van Velsen S.G.A. Veiligheid van dermatocortiscosteroïden tijdens zwangerschap en lactatie. Ned Tijdschr Dermatol Venereol 2014; 24 (3):151-4.
– Chi CC, Mayon-White RT, Wojnarowska FT. Safety of topical corticosteroids in pregnancy: a population based study. J Invest Dermatol 2011; 131; 884-91
– Chi CC, Wang SH, Mayon-White R, Wojnarowska F. Pregnancy outcomes after maternal exposure to topical corticosteroids: a UK population-based cohort study.JAMA Dermatol. 2013 Nov;149(11):1274-80.