Waterwratten / Molluscum Contagiosum

Een waterwrat is een besmettelijke maar tegelijkertijd goedaardige infectieziekte van de huid. De afwijkingen worden ook wel “bolhoedwratjes”, of “luchtpukkels” genoemd. De latijnse naam is “molluscum contagiosum”.

 Hoe ontstaan waterwratten ?

Waterwratten worden veroorzaakt door een infectie met zogenaamde “molluscum contagiosum virus”, welk behoort tot de familie van de pokkenvirussen. Meestal ziet men deze infectie bij kinderen (piek onder 5 jaar) of jong volwassenen. Personen met een verlaagde afweer en een risicovol seksueel gedrag (bijv. HIV positieve mensen) hebben een verhoogde risico om deze virus infectie nieuw op te lopen of om een herhaal infectie te krijgen. Aardig om te weten is dat de chimpansee en de rode kangeroe ook mogelijke andere gastheren zijn voor de waterwrat virus. Besmetting met de waterwrat virus vindt plaats door intensief huidcontact tijdens spelletjes, op school, gymnastiek, zwemmen, judo e.d. en op oudere leeftijd voornamelijk via geslachtsverkeer. De tijd tussen besmetting en het ontstaan van de afwijkingen (= incubatietijd) varieert van 2 tot 7 weken met uitersten tussen 1 tot 6 maanden. Het is goed om te beseffen dat bij kinderen en volwassenen met een opengekrabde huid ( bijv. bij eczeem) de incubatietijd veel korter kan bedragen.

Hoe zien waterwratten eruit ?

Het zijn halfbolvormige, gladde, huidkleurige, vastaanvoelende bultjes, die er doorschijnend of wit uitzien (zie Foto) . Centraal ziet men vaak een delle (inzinking). Na zijdelingse druk op het bultje kan men een witte brij te voorschijn drukken (molluscumbrij).  Bij kinderen komen mollusca vooral voor op de romp, de armen en benen, soms echter ook in het gelaat en op het onderlichaam. Ze bevinden zich zelden op de handpalmen en de voetzolen. Doordat ze in groepjes bij elkaar staan kunnen soms grote vormsels ontstaan. Rondom de wratjes kan de huid ontstoken raken: de huid is dan rood en schilferend en kan ook jeuken. Niet zelden komt er ook een bacteriële infectie bij, waardoor zo’n wrat dik, rood en pijnlijk wordt en er korsten ontstaan. Bij jonge volwassenen vindt men de afwijkingen vooral op het onderlichaam, rondom de geslachtsdelen. De geslachtsdelen en de anus zijn in tegenstelling tot genitale wratten, zeer zelden aangedaan.

Hoe wordt de diagnose gesteld van waterwratten ?

Waterwratten zijn over het algemeen zo gemakkelijk te herkennen dat de diagnose gewoonlijk kan worden gesteld op grond van het klinisch beeld. Aanvullende diagnostiek is vrijwel nooit nodig. Bij twijfel wordt er soms een huidbiopsie verricht.

Wat is de behandeling van waterwratten ?

Bij de meeste patiënten is het raadzaam om het beloop af te wachten doordat de wratjes spontaan verdwijnen en het een goedaardige aandoening betreft. Waterwratjes worden verwijderd om verdere zelfbesmetting en besmetting van andere personen te voorkomen. Ook kunnen wratjes verwijderd worden indien er veel wratten aanwezig zijn, te langdurig bestaan of indien de wratten vaak ontstoken of geïnfecteerd raken (met pusvorming). Deze aspecten moeten worden afgewogen tegen de pijn die de behandeling met zich meebrengt (traumatisch voor kinderen !) en de risico op littekenvorming door operatief ingrijpen (indien in gezicht gelokaliseerd !)

De volgende behandelingen kunnen worden uitgevoerd:

LOKALE MIDDELEN

1. Veregen 10% zalf (tweemaal daags) kan ook werkzaam zijn tegen hardnekkig waterwratten. De zalf is op basis van groene thee extract maar is eigenlijk officieel niet geregistreerd voor deze aandoening.
2. Bij een eczeemreactie rond de wrat kan er een corticosteroïd creme of een teerzalf worden aangebracht. Een secundaire bacteriële infectie wordt behandeld met een desinfecterend zeep (bijv. Betadine).

KLEINE VERRICHTINGEN

1. Uitlepelen. De huid wordt eerst gedesinfecteerd. Daarna worden de wratjes weggkrabt met een scherpe lepel of curette. Bij kinderen worden de wratjes eerst plaatselijk verdoofd met een verdovingscrème (EMLA crème). Een uur vóórdat uw kind de behandeling zal ondergaan dient u een ruime hoeveelheid crème op de wratten aan te brengen. Deze crème hoeft u niet uit te smeren. U plakt de met crème bedekte huiddelen meteen af met de meegegeven doorzichtige plakfolie (meestal van de merk Tegaderm). Soms heeft u dus meerdere plakkers nodig. De crème en de plakkers worden u bij het eerste consult bij de huidarts voorgeschreven. Nadat de wratten weggekrabd zijn worden ze afgeplakt met een verbandje. U kunt de behandelde huid thuis in de eerste paar dagen met Betadine zeep wassen.
2. Andere methoden om de wratten te verwijderen zijn met behulp van vloeibare stikstof of coagulatie ( = uitbranden).

Wat kunt u zelf aan waterwratten doen

Op kinderleeftijd valt er weinig te doen om de spontane remissie te bespoedigen of om zelf bijvoorbeeld als ouder, een besmetting door het kind te voorkomen. Jonge volwassenen die de wratjes rondom de geslachtsdelen hebben worden aangeraden om de schaamharen niet te scheren, om verdere zelfbesmetting te voorkomen. Bij het aangaan van een nieuwe seksuele relatie helpt condoomgebruik besmetting NIET tegen, doordat de virus zich meestal niet in de slijmvliezen maar juist vooral in de omgevende huid bevindt die dus niet beschermd is door het condoom.

Wat zijn de vooruitzichten voor wratten

Een individuele waterwrat verdwijnt spontaan, zonder achterlaten van littekens, binnen 2 maanden. Doordat er meerdere wratten zijn in verschillende stadia kan de totale genezingsduur echter 6 maanden tot een aantal jaren duren. Waterwratjes kunnen echter spontaan weer terugkeren (herhaalinfectie) doordat de virus in de huid aanwezig blijft; gelukkig gaan ze weer net zo snel spontaan weer weg !