Paronychia

Paronychia is een ontsteking van de nagelriem (of nagelwal). Een andere benaming is een “nagelomloop”.

Hoe ontstaat paronychia ?

– Er bestaat een acute en een chronische vorm. De acute vorm wordt meestal veroozaakt door een infectie met een bacterie, meestal Stafylococcus aureus. Meestal is er een trauma aan vooraf geweest. Bijvoorbeeld, onzorgvuldig omgaan met nagelknipper of schaar, peuteren aan de huid langs de randen van de nagel of een splinter tussen hoornplaatje en nagelbed.
– De chronische vorm (d.w.z. langer dan 6 weken bestaand) wordt meestal veroorzaakt door een infectie met een schimmelsoort, Candida albicans .  Soms bestaat er ook bij de chronische vorm een infectie met een bacterie, meestal Pseudomonas aeruginosa. Het komt veel voor bij mensen die voortdurend met hun handen in het water zitten. Chronische paronychia wordt ook wel gezien bij mensen met een huidaandoening, zoals atopisch eczeem en psoriasis. Bij kinderen is duim- of vingerzuigen een belangrijke risicofactor voor chronische paronychia.

Hoe ziet paronychia eruit ?

– Bij de acute vorm is de nagelriem is rood, gezwollen en pijnlijk. Aan de randen kan zich pus ophopen.
– Ook bij de chronische vorm is de huid aan weerskanten van de nagel rood, pijnlijk en opgezet, waarbij de omliggende nagelriem verloren kan gaan. Bij een langdurige ontsteking kan de nagel niet meer op normale wijze verder groeien. Ook de kleur, de vorm en het oppervlak van de nagel kunnen veranderen. In het beginstadium is het hoornplaatje zelf niet aangetast. Later kunnen één of beide zijkanten van het plaatje vervormen of verkleuren. Het wordt dan geel, bruin of bijna zwart door de inwerking van de stoffen die de bacteriën langs de randen aanmaken. Meestal zijn de wijsvinger en de middelvinger van de rechterhand en de middelvinger van de linkerhand aangedaan. Bij een Candida infectie kan de nagel wit verkleurd zijn; bij een infectie met de Pseudomonas bacterie is de nagel typisch groen, later zwart gekleurd.

Hoe wordt de diagnose van paronychia gesteld ?

Paronychia is meestal zo duidelijk dat de diagnose gesteld kan worden zonder nader onderzoek. Soms wordt schraapsel van de nagels onder een microscoop onderzocht of wordt het in een laboratorium op kweek gezet om te bepalen welke bacteriën of schimmels het betreft. Indien aanwezig wordt ook eventuele pusmateriaal op kweek gezet.

Wat is de behandeling van paronychia ?

– In het beginstadium van acute paronychia worden natte kompressen op de nagels gelegd. Als er pus is gevormd, kan de nagelriem meestal eenvoudig van de nagelrand worden losgemaakt waarna het pus verschijnt. Dit kan meestal zonder verdoving en de pijn vermindert direct. In veel gevallen moet een acute paronychia echter onder plaatselijke verdoving worden ingesneden om de pus uit te laten vloeien. Wordt hiermee te lang gewacht, dan kan het pus zich naar de nagelwortel verspreiden en deze onherstelbaar beschadigen. Bij kinderen is de nagelwortel bijzonder kwetsbaar: deze kan door een acute bacteriële infectie binnen 48 uur worden vernietigd. Bij kinderen kan daarom snelle behandeling met antibiotica nodig zijn.
– Bij chronische paronychia kunnen de verschijnselen afnemen door de handen goed droog te houden en geregeld een schimmeldodende zalf op de nagelranden aan te brengen. Bij hardnekkige schimmelinfecties is het soms nodig langdurig antischimmel-medicijnen of antibiotica te slikken.

Wat kunt u zelf doen aan chronische paronychia ?

De volgende maatregelen kunnen helpen bij mensen met een chronische paronychia:

• vingers zo droog mogelijk houden, eventueel na het wassen de vingers droog föhnen.
• niet te vaak handen wassen
• gebruik zeepvrije wasemulsie om de handen mee te wassen.
• gebruik rubberen handschoenen met aan de binnenzijde katoen bij natte werkzaamheden

Gaat paronychia vanzelf over ?

Een chronische paronychia kan hardnekkig zijn en ongevoelig voor de ingestelde therapie. De genezing duurt vaak lang, van weken tot maanden. Bij sommige mensen kan deze nagelziekte leiden tot een langdurig ziekteverzuim.