Eczema herpeticum

Eczema herpeticum is één van de meest gevreesde complicaties van atopisch eczeem. Hierbij is de huid besmet met het “herpes simplex virus”. Dit is hetzelfde virus die de bekende “koortslip” veroorzaakt. De infectie kan op iedere leeftijd voorkomen, zelfs al op zuigelingenleeftijd.

Hoe raakt u besmet met het herpes simplex virus ?

Het virus leeft slecht kort buiten het menselijk lichaam. U raakt besmet door direct huid- of slijmvliescontact met het virus (zoenen, seksueel contact), maar soms ook via bepaalde gebruiksvoorwerpen. Ook door aanraking met de vingers van de herpesuitslag (koortsblaasjes, herpeszweertjes of met korstjes bedekte ingedroogde blaasjes) kan het virus worden overgebracht. Hierdoor kan de herpesinfectie ook op een andere plaats van het lichaam worden overgebracht. Een zuigeling met atopisch eczeem kan bijvoorbeeld besmet raken doordat er direct huidcontact is geweest met een andere persoon (soms de moeder zelf !)  die op dat moment een actieve koortslip heeft.

Waarom zijn mensen met atopisch eczeem extra vatbaar voor dit virus ?

Infectie met het herpes simplex virus (HSV)  komt vaker en in ernstiger mate voor bij mensen met atopisch eczeem dan bij mensen met een normale huid. De belangrijkste oorzaak hiervoor is dat de huidbarrière bij atopisch eczeem minder goed werkt waardoor de huid vaak stuk is en er gemakkelijker infecties optreden. Ook zijn er aanwijzingen dat bij atopisch eczeem, het afweersysteem het virus niet goed weet te bestrijden.

Hoe ziet eczema herpeticum eruit ?

We zien snel uitbreidende heldere, latere pussige blaasjes, die vaak in groepjes bij elkaar liggen, overgaand in korstjes en kleine ronde schaafwondjes (= erosies). Bij een eerste infectie met deze herpes virus is er ook vaak koorts, algemeen ziektegevoel en gezwollen lymfeklieren.De voorkeursplaats is het gelaat. In principe kan de infectie echter overal aan het lichaam optreden, voornamelijk op plaatsen waar het eczeem stuk gekrabd is. Een verdenking op een eczema herpeticum ontstaat al gauw wanneer een eczeem die al langere tijd rustig of mild is ineens (soms binnen 1 dag) fors verergert met daarbij het optreden van bovengemelde huidafwijkingen.

Hoe wordt de diagnose van eczema herpeticum gesteld ?

De diagnose kan al op het blote oog worden gesteld. Aanvullend wordt er van de bodem van een blaasje een huiduitstrijkje gedaan om de virus aan te tonen (viruskweek). Omdat er bovenop een herpes infectie soms ook een bacteriële infectie kan optreden wordt er tegelijkertijd een tweede huiduitstrijkje afgenomen voor een bacteriekweek.

Hoe wordt eczema herpeticum behandeld ?

– Doordat eczema herpeticum een ernstiger en langduriger beloop heeft bij mensen met een atopisch eczeem, dient de ziekte in ALLE gevallen behandeld te worden. Er bestaat echter nog geen middel om het HSV te doden of waarmee een recidief infectie kan worden voorkomen. Met huidige antivirale middelen kan wel de ernst van de aanval verminderd worden en ook het aantal dagen dat u met de infectie rondloopt bekort worden.
De eerste keus  is valaciclovir. Bij een milde infectie kan dit middel via de mond worden ingenomen. Bij ernstiger infecties (vooral bij jonge kinderen en zuigelingen) dient het middel via infuus te worden toegediend. Doordat zuigelingen en jonge kinderen door de ziekte uit kunnen drogen (zuigelingen drinken minder door de ziekte) is een kortdurend ziekenhuisopname soms noodzakelijk.
– Bij heftige pijn kan men zo nodig een pijnstiller gebruiken
– De vaak nattende plekjes en zweertjes kunnen plaatselijk worden ingedroogd met een zinkoxidesmeersel.

Wat kunt u zelf doen als u eczema herpeticum heeft ?

HOE VOORKOM IK ZELFBESMETTING ?
– Kom niet met de vingers aan de blaasjes, dus pulk ook niet aan korstjes.
– Wanneer een crème of zalf wordt uitgestreken over de nattende plekken, gebruik dan bij voorkeur een wattenstaafje.
– Was na contact met de blaasjes en wondjes onmiddellijk uw handen.

HOE VOORKOM IK BESMETTING NAAR ANDERE MENSEN ?
– Vermijd rechtstreeks contact met de lippen van anderen; vermijd bijvoorbeeld zoenen.

HOE VOORKOM IK BESMETTING VAN MIJN BABY  ?
Een beruchte wijze van overdracht van het virus is die via de moeder met een koortslip naar haar baby (met of zonder atopisch eczeem). Omdat de weerstand van baby’s nog niet goed ontwikkeld zijn kan een herpes infectie ernstiger verlopen bij baby’s. U mag dus ten tijde van de koortslip aanval (bij blaasjes !!) een baby niet zoenen.

Kunt u eczema herpeticum weer opnieuw krijgen ?

Het HSV raakt u nooit meer uit uw lichaam kwijt. Er zijn mensen die zelden weer een aanval  krijgen. Er zijn er echter ook die heel vaak een aanval krijgen. Er bestaat gelukkig een tendens dat op den duur infectie steeds minder vaak terugkomt. De kans op en de ernst van een eczema herpeticum is niet gerelateerd aan de ernst van het atopisch eczeem. Er zijn mensen met een mild eczeem die een ernstige en vaak terugkerende herpes infectie kunnen oplopen.