Frontale fibroserende alopecia

Frontale fibroserende alopecia (afgekort FFA) is een vorm van haaruitval die gekenmerkt wordt door verlies van haren aan de voorzijde en zijkanten van de hoofdhuid met verlittekening. FFA treft meestal postmenopauzale vrouwen boven de leeftijd van 50. De aandoening is niet zeldzaam en wordt de laatste jaren steeds vaker door dermatologen gezien.

Hoe ontstaat frontale fibroserende alopecia ?

De exacte oorzaak van FFA is onbekend. Er wordt gedacht dat door een verstoorde immuunrespons (auto-immuniteit ?) de haarzakjes worden aangevallen door ontstekingscellen en hierdoor afsterven. Het begin na de menopauze suggereert dat er mogelijk een hormonale component ook een rol speelt. Maar waarom de aandoening zich vooral presenteert aan de voorste haarlijn is nog onduidelijk. FFA wordt beschouwd als een variant van lichen planus. Andere varianten waardoor kale plekken in de hoofdhuid onder planopilaris en pseudopelade van Brocq.

Hoe ziet frontale fibroserende alopecia eruit ?

Het wordt gekenmerkt door een symmetrische band van haarverlies aan de voorste haarlijn en aan de zijkanten van de hoofdhuid. Enkele haren kunnen blijven bestaan in de kale plekken. Klassiek voor FFA is het geheel of gedeeltelijke uitvallen van wenkbrauwhaartjes; soms is dit zelfs het eerste symptoom. De huid in het getroffen gebied ziet er meestal normaal uit, maar kan ook bleek, glanzend of verlittekend zijn. Nadere inspectie toont roodheid en schilfering rond de haarzakjes in de getroffen gebieden. Sommige vrouwen met FFA lijden tegelijkertijd ook aan een vrouwelijk type haaruitval.

Hoe wordt frontale fibroserende alopecia vastgesteld ?

De diagnose wordt meestal gesteld aan de hand van het klinisch beeld. In sommige gevallen kan een huidbiopsie helpen om andere vormen van primaire haarziektes uit te sluiten. Een huidbiopsie bij FFA laat over het algemeen weinig specifieke kenmerken zien.

Wat is de behandeling voor frontale fibroserende alopecia ?

FFA is moeilijk te behandelen. Het dagelijkse aanbrengen van een sterk werkende corticosteroïd lotion kan het ontstekingsproces en daarmee de haaruitval afremmen. Andere plaatselijke vormen van behandelingen die tegen FFA zijn toegepast zijn lokale UVB of PUVA therapie en de Excimer lamp/-laser. Patiënten met een snel uitbreidende vorm kunnen profiteren van een stootkuur met prednison tabletten. Andere orale middelen zoals anti-malariamiddelen, finasteride , dutasteride en antibiotica zoals tetracycline en minocycline zijn ook toegepast maar geven wisselende resultaten en kunnen op den duur bijwerkingen geven.

Wat kunt u zelf tegen frontale fibroserende alopecia doen ?

Er bestaan geen maatregelen om het natuurlijk beloop van FFA te beïnvloeden. De invloed van stress op de aandoening is nog onbekend.

Wat zijn de vooruitzichten voor frontale fibroserende alopecia ?

FFA kent een langzaam progressief beloop. De aandoening zal uiteindelijk vanzelf uitdoven maar het haarverlies is onherstelbaar.