Seborrhoïsch eczeem, adulte vorm

Seborrhoïsch eczeem is een chronische goedaardige, niet besmettelijke huidaandoening die wordt gekenmerkt door roodheid en schilfering, die vooral voorkomt in het gezicht en op het behaarde hoofd. Het komt veel voor, naar schatting bij ten minste 5% van de bevolking. Mannen zijn iets vaker aangedaan dan vrouwen.

Welke vormen bestaan er?

Er bestaan twee vormen;
1. De juveniele vorm seborrhoïsch eczeem. Optredend in de leeftijd 4 weken tot 9 maanden, dus op zuigelingenleeftijd.
2. De adulte vorm seborrhoïsch eczeem. Optredend vanaf de puberteit tot en met volwassen leeftijd.
Deze informatie gaat over de adulte vorm

Hoe ontstaat seborrhoïsch eczeem ?

Er spelen een aantal factoren mee bij het ontstaan van seborrhoïsch eczeem.
– Omdat de afwijking voorkomt op plaatsen waar zich veel talgklieren bevinden wordt verondersteld dat talg irriterend werkt op de huid van de betrokken persoon. Ook de samenstelling van de talg blijkt van belang. Talg bestaat uit zowel verzadigde als onverzadigde vetzuren. Bij seborrhoïsch eczeem is er een overmaat aan onverzadigde vetzuren in de talg. Hierdoor schilfert de (hoofd) huid snel af. De huid reageert daar ook nog bij met een ontstekingsreactie waardoor er roodheid en lichte zwelling ontstaat.
– De gist “ Pityrosporum ovale”, die van nature op ieders huid aanwezig is, blijkt ook een belangrijke rol te spelen. Bij mensen met seborrhoïsch eczeem wordt deze gist, om onbekende redenen, in grotere hoeveelheden dan normaal aangetroffen. Het afweersysteem van het lichaam reageert op deze gist met een ontstekingsreactie. Dit veroorzaakt roodheid en schilfering. Tevens produceert deze gist het enzym lipase wat leidt tot verhoging van de onverzadigde vetzuren en dit leidt tot afschilfering van de huid. Tevens scheidt deze gistsoort toxines af en dit leidt ook tot roodheid. Waarom de talg en de gist bij sommigen wel en bij anderen geen problemen veroorzaakt is echter niet bekend.
Bepaalde factoren kunnen seborrhoïsch eczeem doen verergeren.
– Emotionele spanningen
– Koude en droge lucht , met name herfst en winter klimaat en droge lucht in centraal verwarmde ruimten en airconditioned ruimtes. Om deze reden komt de kwaal steeds in de koudere maanden terug.

Foto: Waar komt seborrhoisch eczeem voor op het lichaam?

Hoe ziet seborrhoïsch eczeem eruit ?

We zien onscherp begrensde roodheid en meestal wat gelige fijne schilfering op de huid. De voorkeursplaatsen zijn de haargrenzen, de wenkbrauwen, de plooien naast de neus en in en achter de oren. Seborrhoïsch eczeem kan ook voorkomen op de wimpers (zgn. “ blefaritis squamosa” ) , tussen de borsten, de rugplooien en in de plooien (navel, onder de borsten, buikplooi, liezen, bilspleet, rond de anus). In de plooien is de schilfering door het zweten meestal verdwenen en is de huid alleen maar rood. De huidafwijking kan jeuk geven, echter niet zo ernstig als bijvoorbeeld atopisch eczeem. In zeldzame gevallen breidt het seborrhoïsch eczeem zich over het gehele lichaam uit. Dit beeld staat bekend onder “ erytrodermie” (letterlijk: “rode huid’). Dit is een ernstige situatie; soms worden patiënten hiervoor in een ziekenhuis opgenomen. Op de behaarde hoofd kunnen de afwijkingen in ernst wisselen. De bekende “roos” wordt ook beschouwd als een milde uiting van seborrhoïsch eczeem. Bij roos zien we fijne schilfertjes op het behaarde hoofd die gepaard gaan met jeuk. In een ernstiger vorm wordt de hoofdhuid rood en neemt de schilfering toe. Deze kan zo erg zijn dat de gehele hoofdhuid bedekt is met dikke gelige schilfers, die wat vastgekit lijken aan de haren. Als roos ernstig genoeg is en lang verwaarloosd blijft kan zelfs ook (tijdelijke) haaruitval optreden.

Hoe wordt seborrhoïsch eczeem bij u vastgesteld ?

In de meeste gevallen wordt de diagnose op het blote oog gesteld. Omdat de afwijking soms sterk kan lijken op een schimmelinfectie van het behaarde hoofd en op psoriasis wordt soms een huidbiopsie uitgevoerd en/of kweek van de haren gedaan op schimmels. Bloedonderzoek heeft geen zin.

Hoe wordt seborrhoïsch eczeem behandeld ?

Omdat de precieze oorzaak van seborrhoïsch eczeem onbekend is zijn huidige behandelvormen gericht om de symptomen te behandelen. De therapie is bedoeld om de gist Pityrosporum ovale bestrijden en de ontstekingsreactie (roodheid en schilfering) in de huid te verminderen. Bij staken van de behandeling kunnen de afwijkingen echter weer in alle hevigheid terugkeren. De volgende behandelvormen zijn mogelijk.

UITWENDIGE BEHANDELING
Meestal is de toepassing van de volgende uitwendige middelen alleen voldoende.

1. Behandeling van het behaarde hoofd.
– Losweken van eventuele schilfers. Hiervoor kan Loyon® oplossing worden gebruikt. Dit is een ontschilfermiddel op basis van de weekmakende stof dimethicon. Het dient voor een paar dagen tot een week op het behaarde hoofd iedere avond te worden ingemasseerd. Het middel moet men vervolgens de gehele nacht laten inwerken. Pas de volgende ochtend mogen de haren worden gewassen met een milde antiroosshampoo of met een teer bevattende shampoo.
– Anti-roos shampoos die seleniumsulfide, zinkpyrithion of ketoconazol bevatten. Dit zijn middelen die de gist Pityrosporum ovale terug dringen. en dienen 2 X per week te worden gebruikt.
– Corticosteroid lotions. Alleen voorgeschreven bij ernstig eczeem gepaard gaand met veel jeuk. Deze lotions of emulsies worden ‘s nacht voor het slapen gaan aangebracht op de afwijkigen. In de ochtend kunt u het haar uitwassen met een shampoo. Uw huidarts schrijft u meestal een teerbevattende shampoo voor, die niet alleen de ontsteking helpt afremmen maar ook jeukstillend werkt
2. Behandeling van onbehaarde huiddelen
Deze worden behandeld met crèmes die ketoconazol, corticosteroïden of een combinatie hiervan bevatten. Om bijwerkingen door langdurig gebruik van corticosteroïden te voorkomen zal de (huid)arts u adviseren om het gebruik van deze middelen na het verdwijnen van het eczeem te stoppen of te verminderen tot maximaal 3 dagen per week.

ANDERE VORMEN VAN BEHANDELING

De volgende behandelvormen worden alleen in zeldzame gevallen aan u voorgeschreven, bij ernstige, uitgebreide vorm of indien herhaalde uitwendige therapie alleen, onvoldoende helpt.

1. Tabletten kuur. Deze bevatten itraconazol, ketoconazol of fluconazol, allemaal middelen die de gisten bestrijden. Indien uw huidarts besluit om één van deze middelen voor te schrijven, dient u regelmatig voor controle terug te komen. Sommige middelen kunnen ook de nier – of leverfuncties aantasten. Aanvullend bloed of urine onderzoek is dan nodig om het effect van het gegeven middel te controleren.
2. Lichttherapie. Meestal wordt UVB (smalspectrum) voorgeschreven, in een frequentie 2 tot 3 keer per week

Wat kunt u zelf aan seborrhoïsch eczeem doen

• Na douchen altijd goed afdrogen, met name tussen de plooien (liezen, onder borsten etc..)
• Geen zeep gebruiken of andere douchegels die de huid irriteren
• Roos verbetert vaak al door regelmatig het haar te wassen en goed na te spoelen.
• Voor de algemene verzorging van uw huid raden we u aan om hypoallergene producten te gebruiken.

Wat is het beloop van seborrhoïsch eczeem ?

Seborrhoïsch eczeem valt onder de chronische huidziekten. Het beloop wordt gekenmerkt door periodes van rust afgewisseld door periodes met verergering. Na het stoppen van een eerder geslaagde therapie kan het eczeem weer verergeren of terugkomen.