Roos / Pityriasis capitis

Hoofdroos of kort gezegd “roos” is de aanwezigheid van fijne witte schilfers op het behaarde hoofd. Zeker de helft van de mensen heeft er bij tijd en wijle last van. Mannen heviger dan vrouwen, lijkt het, maar dat is schijn. Bij mannen valt het probleem gewoon meer op omdat ze vaker kort haar hebben. Ook is het een fabeltje dat zwartharigen meer roos hebben dan blonde of rossige types door de optische contrastwerking springt de kwaal alleen sneller in het oog. Roos is een onschuldige kwaal die soms voor vele mensen in het dagelijks leven veel psychosociaal ongemak kan bezorgen. De medische term voor hoofdroos  in “pityriasis capitis”.

Hoe ontstaat roos ?

De schilfertjes ontstaan als de hoofdhuid zich te snel deelt. Normaal gesproken duurt het drie weken voor deze huid zich heeft vervangen. De dode laag valt hierbij in zulke kleine fragmentjes uiteen dat we er niets van merken. Bij roos gaat het allemaal twee keer zo snel. De huidcellen krijgen dan te weinig tijd om uit te rijpen. Ze beginnen met duizenden tegelijk te verhoornen en ze klonteren samen, waarna ze zichtbaar worden als vlokjes. Ook de talgklieren gaan vaak harder werken; door de afgescheiden talg plakken de schilfertjes nog meer aan elkaar en kan bovendien jeuk ontstaan. Stress en droge lucht kunnen het probleem bevorderen. De oorzaak van dit hele fenomeen is onbekend. Roos wordt beschouwd als een milde vorm van seborrhoïsch eczeem (sebum = hoofdsmeer, talg). Men neemt daarbij aan dat de versnelde deling een reactie is op talg die irriterend zou werken. Een aanwijzing hiervoor is dat roos ook voorkomt op plekken waar veel talgklieren zitten: langs de haargrenzen, achter de oren en onder de wenkbrauwen. De eencellige gist “Pityrosporum ovale” lijkt ook een belangrijke rol te spelen. Deze gist komt bij iedereen op de huid voor maar sommige mensen reageren er allergisch op. Die reactie is waarschijnlijk erfelijk bepaald. Ook kan roos een gevolg zijn van het regelmatig gebruik van shampoos die bedoeld zijn voor vet haar; hierdoor droogt de hoofdhuid uit met als gevolg een overmatig talgproductie. Besmettelijk is de kwaal in elk geval niet. De kapper met zijn ongesteriliseerde gereedschap valt dus niets te verwijten !

Hoe ziet roos eruit ?

We zien fijne witte schilfering op het behaarde hoofd. In de meeste gevallen gaat roos gepaard met jeuk. Soms gaat roos gepaard met de huidaandoening seborrhoïsch eczeem. Hierbij zien we rode plekken met geel-witte schilfering op de haargrenzen, in en achter de oren , naast de neusvleugels, op de wenkbrauwen, en voorts in de lichaamsplooien.

Kan roos haaruitval geven ?

Als roos lang genoeg bestaat en niet goed wordt behandeld kunnen de haren beginnen uit te vallen. Dit wordt veroorzaakt door een constante ontstekingsreactie in de haarzakjes.

Hoe wordt de diagnose van roos gesteld ?

De diagnose wordt gesteld op het klinische beeld. Aanvullend onderzoek is niet nodig.

Wat is de behandeling van roos ?

1. Anti-roosshampoos. Roos is goed te behandelen, met zogenaamde anti-roos shampoos. Deze bevatten stoffen die de gist in de hoofdhuid kunnen bestrijden. Shampoos die de volgende middelen bevatten hebben een gunstig effect op roos:

• zinkpyrithion
• ketoconazol
• piroctone olamine
• seleniumsulfide
• teer

In het begin is het aan te raden om het haar dagelijks of om de dag te wassen. met één van de genoemde shampoos. Laat de shampoo altijd zo’n 5 minuten inwerken vóórdat u het haar afspoelt met lauw water. Indien na 6 weken nog geen verbetering optreedt raden we u aan uw huisarts of specialist te raadplegen. Als de roos zichtbaar is verminderd, voldoet een milde (geen vette !) shampoo. De antiroos shampoo kunt u eventueel 1 tot 2 X per week gebruiken als onderhoudstherapie.

2. Ontschilfertherapie. Als uw hoofdhuid veel schilfers bevat dient u deze eerst te ontschilferen met bijvoorbeeld Loyon® oplossing.  Dit is een ontschilfermiddel op basis van de weekmakende stof dimethicon. Het dient voor een paar dagen tot een week op het behaarde hoofd iedere avond te worden ingemasseerd. Het middel moet men vervolgens de gehele nacht laten inwerken. Pas de volgende ochtend mogen de haren worden gewassen met een milde antiroos shampoo.

Wat kunt u zelf doen aan roos ?

Roos verbetert vaak al door regelmatig het haar te wassen en goed na te spoelen.

Gaat roos vanzelf over ?

Het succespercentage van de anti-roos behandeling is bijna 100 procent. Jammer is alleen dat de kwaal na verloop van tijd vaak toch weer letterlijk “de kop opsteekt”.