Atypische fibroxanthoom

Een atypische fibroxanthoom (afgekort AFX) is een zeldzaam voorkomende huidtumor die zich voornamelijk in het hoofd-halsgebied bij oudere mensen gevonden wordt. Het gaat daarbij vooral om blanke mensen van boven de 70 jaar met zonbeschadigde huid. AFX  is in de regel een goedaardige huidtumor. Desondanks bestaat er een zeer kleine kans dat de tumor uitzaait. AFX komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.

Hoe ontstaat atypische fibroxanthoom ?

Er bestaat een sterke relatie met (overmatige) zonblootstelling, vanwege het voorkomen van de tumor op zonblootgestelde delen en omdat het ontstaat in zonbeschadigde huid.

Hoe ziet atypische fibroxanthoom eruit ?

Een roze of rode zwelling, soms met een zweertje in het hoofd-halsgebied. Een veel voorkomende plaats is de onbehaarde schedelhuid bij oudere, kalende mannen. Meestal is er sprake van één gezwelletje. Hoewel er sprake is van een snelle groei, wordt de tumor over het algemeen niet groter dan drie centimeter.

Hoe wordt atypische fibroxanthoom vastgesteld ?

De diagnose AFX wordt alleen onder de microscoop vastgesteld. Omdat AFX sterk kan lijken op kwaadaardige huidgezwellen zoals basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom en melanoom wordt deze in de praktijk altijd in zijn geheel operatief verwijderd en opgestuurd voor onderzoek en diagnosestelling.

Wat is de behandeling van atypische fibroxanthooom ?

De tumor dient altijd ruim operatief te worden verwijderd, omdat er een zeer kleine kans bestaat op uitzaaiing.

Hoe voorkómt u atypische fibroxanthoom ?

Belangrijk is verdere beschadiging van de huid door  zonnestraling zoveel mogelijk te voorkomen. Dit kan door minder in de zon te vertoeven en het gebruik van de zonnebank te beperken.

DRIE BELANGRIJKE TIPS:

1. Blijf tussen elf en drie uur in de schaduw
2. Draag een pet of hoed in de zon
3. Gebruik een antizonnebrandcrème met beschermingsfactor 30 of hoger, op huiddelen die niet worden bedekt door kleding. Vergeet vooral niet op en om neus en oren te smeren.

Voor alle duidelijkheid: Antizonnebrandmiddelen dienen om de huid te beschermen en dus niet, zoals zeer vaak wordt gedacht, om de tijd dat men in de zon kan blijven te verlengen en zeker niet om mooier bruin te worden.

Wat zijn de vooruitzichten voor atypische fibroxanthoom ?

Er bestaat een kans van 5-10% dat de tumor op dezelfde plaats terugkeert, nadat deze eerder operatief verwijderd is. Mogelijk was de tumor de eerste keer niet geheel verwijderd of zaten er nog tumorcellen wat dieper in de huid en vetweefsel. In de laatste jaren zijn er in de medische literatuur enkele zeldzame gevallen beschreven van uitzaaiing van een AFX zowel plaatselijk naar de lymfeklieren als naar de long, de lever en het buikvlies. Dit zou in minder dan 1% van de gevallen voorkomen. Over de mate van agressiviteit van de tumor zijn de verschillende medische experts  het echter onderling nog niet met elkaar eens. Het advies is daarom om de behandelde huid regelmatig door uw huidarts te laten nakijken.