Vulvitis van Zoon

Vulvitis van Zoon, tegenwoordig ook wel plasmocellulaire vulvitis genoemd, is een chronische goedaardige aandoening die zich kenmerkt door specifieke (huid)afwijkingen aan de schaamlippen van de vrouw. Het is de vrouwelijke tegenhanger van de balanitis van Zoon en treft met name vrouwen van middelbare of oudere leeftijd. Vulvitis van Zoon is, in tegenstelling tot balanitis van Zoon, een zeer zeldzaam ziektebeeld. Tot op heden zijn er in de medisch-wetenschappelijke literatuur slechts enkele tientallen patiënten beschreven.

Hoe ontstaat vulvitis van Zoon?

Het ontstaan van vulvitis van Zoon is tot op heden niet opgehelderd. De voorbije decennia zijn er verschillende theorieën geopperd (slechte hygiëne, transpiratie, frictie, infectie, auto-immuun), maar vooralsnog is voor geen van deze theorieën overtuigend wetenschappelijk bewijs gevonden. Vulvitis van Zoon is in ieder geval géén besmettelijke aandoening.

Hoe ziet vulvitis van Zoon eruit?

De huidafwijkingen die optreden in het kader van vulvitis van Zoon komen sterk overeen met die van balanitis van Zoon. U krijgt last van glanzende, vochtige, (oranje)rode vlekjes op uw binnenste en/of buitenste schaamlippen. De vlekjes kunnen in de loop van tijd samenvloeien en gaan, in vergelijking tot bij balanitis van Zoon, relatief vaak gepaard met jeuk en/of branderige pijn (met name bij gemeenschap).

Hoe wordt vulvitis van Zoon vastgesteld?

Vulvitis van Zoon is geen eenvoudig te stellen diagnose, daar de huidafwijkingen soms sterk kunnen lijken op die van andere aandoeningen van de schaamlippen, waaronder lichen planus, lichen sclerosus, psoriasis inversa of een vulvair plaveiselcelcarcinoom. Wanneer uw arts denkt aan vulvitis van Zoon, zal hij of zij dan ook vaak besluiten tot een huidbiopsie. Hierbij worden, onder lokale verdoving, één of meerdere stukjes aangedane huid weggenomen en microscopisch onderzocht op afwijkingen passend bij vulvitis van Zoon.

Hoe wordt vulvitis van Zoon behandeld?

Vulvitis van Zoon is een chronische aandoening, waarvoor tot op heden geen genezende behandeling bestaat. Wel is het in veel gevallen mogelijk om de huidafwijkingen en de daaruit voortkomende jeuk- en/of pijnklachten (enigszins) te bestrijden. Hiervoor krijgt u een (sterk werkende) corticosteroïdcrème voorgeschreven, welke gedurende enkele weken dagelijks op de aangedane plekken dient te worden aangebracht. In sommige gevallen is een langdurige onderhoudsbehandeling met een dergelijke crème nodig (bijvoorbeeld twee keer per week).

Wat kunt u zelf doen bij vulvitis van Zoon?

1. Goede lokale hygiëne. De huidafwijkingen die optreden in het kader van vulvitis van Zoon zijn gevoelig voor (secundaire) infectie met schimmels en/of bacteriën. Goede lokale hygiëne kan helpen om dit te voorkomen.
2. Geslachtsgemeenschap. Wanneer de aandoening in een rustige fase is, is er geen reden waarom u geen geslachtsgemeenschap kan hebben. Op het moment dat vulvitis van Zoon in volle glorie actief is (veel rode, vochtige en glanzende huidafwijkingen), is het beter geen seks te hebben. De huid van de schaamlippen kan dan gemakkelijk beschadigen, hetgeen aanleiding kan geven tot (verergering van reeds bestaande) jeuk- en/of pijnklachten.

Gaat vulvitis van Zoon over of blijft u klachten houden?

Vulvitis van Zoon is een chronische aandoening, waarbij relatief rustige periodes en opvlammingen elkaar opvolgen. In veel gevallen kunnen de huidafwijkingen en daaruit voortkomende klachten goed onder controle gehouden worden met corticosteroïdcrèmes. Er is geen risico op kwaadaardige ontaarding.