Wat is lichttherapie?
Lichttherapie is therapie waarbij licht van verschillende golflengtes kunnen worden gebruikt. Lichttherapie wordt in de dermatologie toegepast om verschillende, vaak chronische huidaandoeningen te behandelen. Lichttherapie kan plaatselijk maar ook algeheel op het lichaam worden toegediend.
Welke aandoeningen kunnen met lichttherapie worden behandeld?
De bekendste aandoeningen die met behulp van lichttherapie kunnen worden behandeld zijn
Psoriasis
Dit is een chronische aandoening gekenmerkt door dikke rode schilferende plakkaten op de huid.
Atopisch eczeem
Dit is een levenslange jeukende huidaandoening die veroorzaakt wordt door een overgevoelig afweersysteem en een defecte huid barrière.
Lees hier meer over atopisch eczeem
Vitiligo
De bekendste pigmentstoornis heet vitiligo. Hierbij verdwijnt de huidskleur op verschillende plekken van het gezicht en lichaam en zien we melkwitte vlekken voor terug
Lichen planus
Deze wat minder bekende jeukende ontstekingsziekte van de huid kan soms zo erg jeuken dat mensen er gek van worden
Lees hier meer over lichen planus
Jeuk
Algemene jeukklachten die niet overgaan met zalven en tabletten kunnen profiteren van een lichtbehandeling. Met namen mensen die lijden aan een terminale nierziekte hebben veel baat bij een kuur lichttherapie
Zonneallergie
Mensen met zonneallergie kunnen tijdens het voorjaar hun huid aan zonlicht gewennen met behulp van lichttherapie waardoor ze tijdens zonnige dagen minder last hebben van huiduitslag.
Lees hier meer over zonneallergie
Hoe werkt lichttherapie?
Lichttherapie heeft verschillende effecten op de huid
- Remmen van ontstekingsreacties in de huid, die met name aanwezig zijn in ziekten zoals psoriasis, eczeem en lichen planus
- Herstellen en verdikken van de opperhuid. Dit is met name van belang bij atopisch eczeem en bij zonneallergie
- Bruinen oftewel repigmenteren van de huid bij pigmentziektes zoals vitiligo
Kunnen huidaandoeningen door lichttherapie genezen worden?
Lichttherapie werkt voornamelijk symptomatisch. Het kan de klachten zoals jeuk, roodheid en zwelling doen verminderen maar is niet in staat om de huidaandoening (geheel) te genezen. Mensen kunnen wel een tijdlang, weken tot jaren klachtenvrij zijn. De aandoening kan echter na het stoppen van de lichttherapie gewoon weer terugkeren.
Welke soorten lichttherapie zijn er ?
UVB-smalspectrum
Tegenwoordig is UVB-smalspectrum therapie de meest toegepaste lichttherapie in de dermatologie. Hierbij wordt gebruik gemaakt van UV-lampen die een golflengte van 311 nanometer uitzenden. UVB-smalspectrum therapie staat ook bekend als UVB TL-01 therapie.
Lees hier meer over UVB-smalspectrum
UVB-breedspectrum
De UV stralen hebben hierbij een bereik in het gehele UVB-spectrum 280 tot 340 nanometer. In klinieken en ziekenhuizen wordt deze vorm van lichttherapie zelden standaard ingezet. Een laag gedoseerde vorm van breed spectrum UVB wordt gebruikt in de thuis situatie als onderhoudstherapie. Deze therapie werkt met een lage dosis UV licht waardoor de therapie continu gebruikt kan worden om klachten weg te houden. Deze vorm van laag gedoseerde UVB therapie voor geleverd door Dermasun. Klik hier voor meer informatie over Dermasun.
BadPUVA
De afkorting PUVA staat voor “Psoralen plus UVA” belichting. Psoralen is een lichtgevoelige stof die ook in de natuur voorkomt in de plant “Ammi majus”. Deze stof kan in de vorm van capsules worden ingenomen of als gel in badwater worden gemengd.
BadPUVA wordt voornamelijk toegepast bij psoriasis en lichen planus. De kabine die hierbij wordt gebruikt zendt UVA stralen uit met een golflengte tussen de 320 en 400 nanometer.
Orale PUVA
Bij orale PUVA wordt het psoralen in capsule vorm 2 uur voor de UVA-therapie. Orale PUVA wordt steeds minder toegepast voor psoriasis of eczeem omdat de behandeling veel bijwerkingen kan hebben zoals verbranding. Orale PUVA wordt nog wel voorgeschreven voor de behandeling van cutaan lymfoom, een zeldzame vorm van huidkanker.
UVA-1
UVA-1 (golflengte 340-400 nanometer) is het langgolvige deel van het UV-spectrum dat in zonlicht zit. UVA-1 therapie wordt toegepast voor zeldzame huidaandoeningen zoals sclerodermie en uitgebreide morfea
Topicale PUVA
Aandoeningen waarbij vooral de handen en/of voeten zijn aangedaan kunnen baat hebben bij topicale PUVA oftewel handen en voeten PUVA. Hierbij worden de handen en/of voeten ondergedompeld in een badjes waarin het psoraleen is gemengd. Na 30 minuten volgt de plaatselijk UVA-belichting.
Lees hier meer over topicale PUVA
Excimer laser of lamp
Deze laser of lamp zendt licht uit met een golflengte van 308 nanometer en is erg geschikt om huidafwijkingen van beperkte omvang te behandelen zoals bij psoriasis en vitiligo
Lees hier meer over Excimer lamp
Lokale UVB
Plaatselijke huidafwijkingen aan bijvoorbeeld de handen, de voeten, de onderbenen of het gezicht kunnen ook plaatselijk worden belicht met kleinere UVB smalspectrum lampen. Hiervoor hoeven mensen niet algeheel in een lichtkabine te worden behandeld. Deze lampen worden ook wel deelbelichters genoemd
Lees hier meer over UVB-smalspectrum
UVB-hoofdbelichting
Mensen met huidafwijkingen aan de hoofdhuid (bijv. psoriasis capitis) hebben soms baat bij een plaatselijke belichting met een zogenaamde UVB-kam. Deze kam dient echter handmatig door de patiënt te worden bediend waardoor de dosis die daadwerkelijk op de verschillende plaatsen van de hoofdhuid terechtkomt niet overal even groot is.
Hoe effectief is lichttherapie?
Lichttherapie heeft voor de verschillende huidaandoeningen ook verschillende succespercentage. Voor psoriasis kunnen we stellen dat lichttherapie bij 80% succesvol kan zijn. Eczeem en jeukende aandoeningen hebben een lager succespercentage, zo rond 70% van de gevallen. Vitiligo reageert bij 60% van de gevallen goed op UVB therapie, maar de respons is afhankelijk van de lokalisatie van de afwijkingen
Welke bijwerkingen heeft lichttherapie?
Deze zijn te onderscheiden in korte termijn en lang termijn bijwerkingen
Korte termijn bijwerkingen
Een veel voorkomende acute bijwerking is uiteraard een zonverbranding. Wanneer relatief een te hoge dosis wordt gegeven, kan de huid zonverbranden. Dit herkent u aan roodheid, pijn, zwelling en warmte. Andere korte termijn bijwerkingen zijn tijdelijke verergering van de huidaandoening, jeuk en droge huid
Lange termijn bijwerkingen
Patiënten die regelmatige lichttherapie moeten volgen lopen kans om later vroeger symptomen te krijgen van huidveroudering, zoals rimpels, droge huid, pigmentvlekken en verwijde bloedvaatjes.Ook hebben mensen later een licht verhoogde risico om huidkankers te ontwikkelen.
Waarom geven dermatologen lichttherapie terwijl er later kans bestaat op het krijgen van huidkanker?
De kans op huidkanker bestaat inderdaad maar blijkt uit recente studies mee te vallen. Het verschil met blootstelling aan natuurlijke zonnestralen is dat de dosis bij lichttherapie controleerbaar is en aangepast is aan het huidtype. Wanneer mensen de zon gebruiken als therapie krijgen ze al gauw te veel dosis, waardoor de huid verbrandt
Wat kan ik doen om bijwerkingen te voorkomen?
Volg de instructies van de lichttherapeute nauwkeurig en geef veranderingen van uw medische situatie en medicatiegebruik altijd tijdig door
Mag ik naast de lichttherapie ook in de zon?
Over het algemeen wordt het geadviseerd om buiten de lichtbehandelingen om geen andere vormen van zonblootstelling of lichttherapie te ondergaan. Zonnebanken wordt ten strengste afgeraden. Blootstelling aan natuurlijk zon dient zo spaarzaam mogelijk te zijn. U heeft anders meer kans om zonverbranding op te lopen en later op het ontwikkelen van huidkanker. Volg hiervoor ook de instructies van uw behandelkliniek
Vindt u dit artikel nuttig?
Vraag het de huidarts
De meest gestelde vragen over Psoriasis op een rijtje.- Kan een persoon meerdere vormen van psoriasis hebben?
- Waarom wordt mijn psoriasis vaak erger in de winter?
- Wordt psoriasis veroorzaakt door verkeerde voeding ?
- Wat kan ik doen tegen psoriasis aan mijn nagels ?
- Wat heeft een keelinfectie met psoriasis te maken ?
- Kunnen zwangeren met psoriasis zonder problemen hormoonzalven gebruiken ?
- Heeft stress een slechte invloed op psoriasis ?
- Kan psoriasis ook op kinderleeftijd ontstaan ?
- Tast psoriasis alle delen van het lichaam aan ?
- Is psoriasis te genezen ?
- Is psoriasis erfelijk? Krijgen mijn kinderen later ook psoriasis ?
- Is psoriasis besmettelijk ?
- Wat veroorzaakt psoriasis ?
- Helpt een kuur aan de Dode Zee tegen psoriasis ?