Aambeien

Aambeien (ander woord is “haemorrhoïden”) zijn uitgezakte zwellichamen bij de anus. Zwellichamen heeft iedereen. Ze bevinden zich aan de binnenkant op het eind van de endeldarm en het begin van de sluitspier. Zo’n zwellichaam is een sponsachtig netwerk van bloedvaatjes, bedekt door een dun laagje slijmvlies. De functie van zwellichamen is het lucht-en waterdicht afsluiten van het laatste stuk van de endeldarm.

Aambeien zijn dus eigenlijk gezwollen bloedvaten. U kunt ze het beste vergelijken met spataderen. Ze zitten alleen op een vervelende plaats: binnen de sluitspier van de anus. Soms zijn ze zo gezwollen dat ze naar buiten puilen. Het is een pijnlijk gevoel, vooral tijdens en na de stoelgang. Soms bloeden ze, of raken ze ontstoken. Overigens zijn niet alle bloedingen uit de anus het gevolg van aambeien. Ook als u zeker weet dat u aambeien hebt, kan dat bloeden toch door iets anders veroorzaakt worden. Daarom moet uw arts in geval van bloedingen altijd vaststellen waardoor het precies komt.

Hoe ontstaan aambeien ?

Op zich zijn die gezwollen bloedvaten niet meer dan zwakke plekken. Niets bijzonders dus. Het wordt pas vervelend als er veel druk wordt uitgeoefend op die plaatsen. En in de buurt van de anus hebben ze vaak nogal wat te verduren. Daar kunnen verschillende redenen voor zijn, bijvoorbeeld veel zitten en onvoldoende lichaamsbeweging, of een te hoog lichaamsgewicht. Maar de voornaamste oorzaak zit in ons eten. Tegenwoordig bevat het voedsel minder vezelstoffen. Vezelstoffen verteren niet en houden vocht vast, waardoor de ontlasting zacht en week wordt. Het ontbreken van die vezelstoffen in de voeding heeft dus een harde, droge ontlasting tot gevolg. Daardoor verloopt de stoelgang niet zo gemakkelijk. We moeten persen en kracht zetten. Dat is een zware belasting voor die zwakke plekken. Ze raken geïrriteerd en zwellen op. Zo kunnen aambeien ontstaan en uitzakken.

Hoe zien aambeien eruit ?

• Aambeien kunnen verschillende klachten met zich meebrengen. Soms zakken ze uit, mogelijk zelfs door de sluitspier heen naar buiten. Dit geeft meestal een propgevoel. Het slijmvlies op de aambei kan kwetsbaar worden, waardoor er bij het afvegen wat helderrood bloed op het toiletpapier komt. Het is ook mogelijk dat er wat darmslijm en/of dunne ontlasting door de sluitspier ‘lekt’. Dit veroorzaakt vaak hinderlijke jeuk.
•  Als de aambeien in de anus afknellen zwellen ze verder op, en bestaat de kans dat ze kapot gaan. Hierdoor verliest u wat helderrood bloed na – of op – de ontlasting. De sluitspier van de anus en de huid rondom dit gebied raken daarvan meestal geïrriteerd, wat een branderig gevoel en jeuk tot gevolg heeft
• Wanneer de inklemming verder toeneemt, ontstaat vaak pijn en eventueel een pijnlijke zwelling in de anus. Er vormt zich dan een bloedstolsel in de aambei (getromboseerd haemorrhoïd).

Hoe wordt de diagnose gesteld van aambeien ?

De klachten die aambeien kunnen geven, kunnen ook voorkomen bij andere afwijkingen van de endeldarm of de anus. Het is daarom van belang dat er een goed onderzoek wordt verricht en gekeken wordt naar de anus, het anale kanaal en het begin van de endeldarm.

PROCTOLOGISCH ONDERZOEK
De arts zal het onderzoek doen in een voor de patiënt onelegante houding, namelijk de knie-/elleboogsligging of linker zijligging. Daarbij kijkt hij naar de omgeving van de anus en de anus zelf en voert ook nog met de vinger een inwendig onderzoek van de anus en begin van de endeldarm uit. Ook wordt er met een kijkbuisje in de anus gekeken naar het anale kanaal en het laatste stukje van de endeldarm. Hierbij kan worden vastgesteld of er aambeien of andere afwijkingen aanwezig zijn. Uw behandelend arts zal met u bespreken of er nog aanvullende onderzoeken nodig zijn alvorens tot een behandeling over te gaan. U hoort tevens of bij u aambeien zijn geconstateerd, of een behandeling noodzakelijk is, en zo ja, welke.

RÖNTGEN FOTO VAN DE DIKKE DARM
Heel soms wordt een röntgenfoto van de dikke darm aangevraagd. Dit komt vooral voor bij patiënten boven de vijftig jaar. Bij jongere patiënten is in het algemeen het proctologisch onderzoek van de anus en het anale kanaal voldoende.

Wat is de behandeling van aambeien ?

De behandelingsmethode is afhankelijk van de ernst van de aambeien.

1. Leefregels. In eerste instantie kan door aanpassing van het dieet tot vermindering van de klachten worden gekomen. Hierdoor kan de duur van het persen tot enkele seconden beperkt blijven.
2. Door rubberband ligatie (de zg. Barronse ligaturen) worden kleine elastiekjes rond de basis van de aambei aangebracht. Na enkele dagen sterft dit weefsel vanzelf af en het wondje geneest met een littekentje. Deze methode is nagenoeg pijnloos. Na de behandeling van de aambeien door rubberbandligatie kunt u een gevoel van aandrang ervaren. Vermijdt persen zo veel mogelijk. Indien pijn optreedt kunt u het beste een lauw-warm zitbad nemen en dit desnoods enkele malen herhalen. Als pijnstiller bij voorkeur Paracetamol. Meestal moet de behandeling enkele malen herhaald worden met een tussenpoos van circa 4 weken om een bevredigende resultaat te bereiken.
   (Lees hierover meer in onze rubriek “uw behandeling” bij“Rubberband Ligatie”).
3. Scleroseren. Het spuiten van een irriterende vloeistof onder het slijmvlies. Als gevolg van de daarmee optredende reactie verkleeft het slijmvlies aan de onderlaag. De injecties zijn ook nagenoeg pijnloos.
4. Ook kunnen combinaties van de genoemde behandelingen worden uitgevoerd. De ingrepen kunnen allemaal poliklinisch in 15-30 minuten gebeuren. Meestal is bij meer dan de helft van de patiënten al een goed resultaat te verwachten na de eerste poliklinische behandeling voor aambeien. Indien de verzakking van de aambeien erger is, kan een tweede of derde poliklinische behandeling nodig zijn.
5. Verwijzing naar een chirurg. Een operatie met ziekenhuisopname is voor aambeien nog zelden nodig. Het operatief verwijderen van aambeien wordt slechts bij uitzondering uitgevoerd, alleen bij zeer grote en pijnlijke afwijkingen die niet meer teruggeduwd kunnen worden. Hiervoor wordt u doorverwezen naar een chirurg.

AANVULLENDE LOKALE BEHANDELINGEN
– AnaMel® huidzalf. Dit is  een verzorgende zalf die bestaat uit 100% natuurlijke en zuivere enzymrijke honing. Deze zalf heeft anti-bacteriële, ontstekingsremmende en wondhelende eigenschappen. AnaMel® huidzalf bevat geen corticosteroïden. De zalf wordt 2 tot 4 keer daags op de aangedane huiddelen aangebracht.

Wat kunt u zelf aan aambeien doen ?

LEEFREGELS

1. Klachten kunnen worden voorkomen door de stoelgang zacht te houden. Daarvoor is het eten van voldoende plantenvezels (zemelen, bruinbrood, etcetera) en het drinken van veel water nodig. Zemelen zijn het beste. U koopt ze bij de kruidenier of de drogist. Doe er een eetlepel van in een kop yoghurt. Om te beginnen drie maal per dag. Al gauw wordt uw ontlasting minder hard en droog. Als deze te dun wordt, kunt u volstaan met een of twee eetlepels per dag. U voelt dat zelf het beste aan.
2. Voorts moet bij aandrang voor ontlasting het toiletbezoek niet te lang worden uitgesteld. Een zekere regelmaat voorkomt dat op ongelegen momenten de ontlasting opgehouden moet worden.
3. Ook het zo veel mogelijk vermijden van persen voorkomt klachten van uitzakkende aambeien.
4. Regelmatig een warm bad zorgt ervoor dat de anus zich kan ontspannen. Ook als er klachten zijn als branderigheid, pijn, jeuk en eczeem rond de anus is een warm zitbad een goed middel ter bestrijding van de klachten (hygiëne).
5. Zalven en zetpillen kunnen de pijn en branderigheid doen verdwijnen.
6. Zorg verder voor wat meer beweging, zeker als u een zittend leven leidt. En als u te zwaar bent, probeer wat af te vallen.
7. Gebruik niet teveel koffie, thee, koolzuurhoudende dranken en suiker. Ze prikkelen de anus en daar kunt u jeuk en eczeem van krijgen. Aambeien zijn een hinderlijke kwaal. Maar met een beetje zorg en regelmaat komt u er best weer vanaf. De meeste patiënten met aambeienklachten hebben baat bij deze maatregelen en leefregels.

Gaan aambeien vanzelf over ?

Aambeien, die eenmaal zijn uitgezakt, blijven uitgezakt. Met bepaalde maatregelen en leefregels kunnen klachten worden voorkomen of verzacht. Ondanks een geslaagde behadeling of houden van leefregels kunnen aambeien , bij daarvoor gevoelige personen, toch weer terugkeren. Ook al zijn de aambeien na behandeling weer op hun normale plaats gebracht, na jaren kunnen opnieuw klachten ontstaan. Dit kunt u proberen te voorkomen door zo veel mogelijk bovengenoemde maatregelen en leefregels in acht te nemen. Dus meer plantaardige vezels eten, veel water drinken en persen voorkomen.