Pitted keratolysis / Putjeszolen

Pitted keratolysis is een oppervlakkige infectie van de hoornlaag van de voetzolen, met name op drukplaatsen waar de eeltlaag dik is. Meestal is de infectie gecombineerd met zweetvoeten, langdurig dragen van slecht ventilerende schoenen en slechte hygiëne. De aandoening komt vaak voor, vooral in de tropen maar ook bij sporters en in bepaalde beroepen. Het komt iets vaker bij mannen voor en kan zowel bij kinderen als volwassenen optreden. De medische naam is “keratoma plantare sulcatum”  . De aandoening staat in de volksmond ook bekend als “putjeszolen”.

 Hoe ontstaat pitted keratolysis ?

Pitted keratolysis wordt veroorzaakt door bepaalde huidbacteriën waaronder Micrococcus sedentarius, Dermatophilus congolensis, Corynebacterien en Actinomyces. Deze bacteriën produceren onder bepaalde omstandigheden (zweten, broeien) enzymen die de hoornlaag aantasten. Hierdoor ontstaan de kenmerkende huidafwijkingen en de typische geur. Risicofactoren voor het verkrijgen van de aandoening zijn zweetvoeten, vochtige sokken, slecht ventilerende schoenen en slechte hygiëne.

Hoe ziet pitted keratolysis eruit ?

We zien 1 tot 5 mm grote kratervormige putjes in de huid die soms samenvloeien tot grotere deuken. Soms is de huid groen of bruine verkleurd. Ook is er vaak sprake van een onwelriekende geur, de geur van zweetvoeten. Patiënten klagen over irritatie, jeuk of zelfs pijn, vooral wanneer de aangetaste huid over een groot gebied loslaat. De voorkeursplaatsen zijn de drukplaatsen van de voet, namelijk de onderkant van de tenen, de bal van de voet en de hiel. Soms komen de afwijkingen ook voor aan de handpalmen en zien we ook oppervlakkige schilfering van de huid.

Hoe wordt de diagnose gesteld van pitted keratolysis ?

De diagnose wordt gesteld op basis van het klinische beeld, er hoeft geen aanvullende onderzoeken te worden gedaan. Een huidkweek is niet nodig.

Wat is de behandeling van pitted keratolysis ?

BEHANDELING ZWEETVOETEN
Dit kan door middel van indrogende producten die aluminiumverbindingen bevatten. De (zweet)voeten kunnen ook behandeld worden met iontoforese. Lees hierover ook de folder hyperhydrosis.

BEHANDELING HUIDINFECTIE
De infectie kan behandeld worden met lokale middelen (lotions, gels of crèmes) bevattende erytromycine, clindamycine of fusidinezuur. Ook kunnen antischimmelmiddelen bevattende clotrimazol , miconazol of ketoconazol hierbij helpen. Indien lokale antibiotische middelen niet voldoende helpen worden soms ook orale antibiotca ingezet om de infectie te bestrijden. Erytromycine of claritromycine zijn dan de gebruikelijke middelen.

Wat kunt u zelf doen aan pitted keratolysis ?

• Gebruik goed ventilerende schoenen.
• Houd de voeten goed schoon en droog, dat wilt zeggen regelmatig voeten wassen, schone sokken, droge schoenen en schoenen frequent afwisselen.
• Behandel ook de overmatige zweten van de voeten indrogende middelen die aluminiumverbindingen bevatten.

Gaat pitted keratolysis vanzelf over ?

Pitted keratolysis kan hardnekkig zijn en vaak terugkomen. Het is belangrijk om risicofactoren te herkennen en deze ook mee te behandelen.